Mak Niebieski

MAK

Papayera sommferui

Niektóre zabytki sztuki starożytnej Grecji wyraźnie ilustrują fakt, że ludzie od dawna znali lecznicze i odurzające własności maku lekarskiego. Dzięki kupcom arabskim i rozprzestrzenieniu się islamu na wschód, mak dotarł do Persji, Azji Południowo-Wschodniej i Indii. Handel opium szybko przeszedł w ręce kupców i handlarzy, którzy zbijali fortuny na uzależnieniu niezliczonych tysięcy ludzi, sprowadzając cierpienie i śmierć na tych, którzy dali się złapać w pułapkę uzależnienia.

PRZYGOTOWANIE

Nasiona maku mają bardzo twardą zewnętrzną łupinkę. Jeżeli chcemy dodać mak do sałatek lub makaronu, należy go najpierw uprażyć.

Jeżeli chcemy użyć maku zmielonego, należy zalać go wrzącą wodą i odstawić na 2-3 godziny. Następnie odcedzić przez gazę i zmielić na jednolitą masę. Wilgotne ziarenka najlepiej jest rozdrabniać w malakserze z metalowym nożem, suche zaś - można też mielić w młynku do kawy

papayer somnzferum oznacza mak usypiający; nazwa odnosi się do mlecznego soku wypływającego z nacięcia na niedojrzałej makówce, który po stężeniu staje się opium. Nasiona maku kupowane w celach kulinarnych są całkowicie pozbawione złowrogich własności, a stosowane z umiarem przynoszą ulgę w bólu.

UPRAWA

Mak lekarski jest wysoką jednoroczną rośliną o niebieskozielonych łodygach. Sieje się go w marcu, a zbiera we wrześniu. Najwyższej jakości szaroniebieskie nasiona pochodzą z plantacji holenderskich; uprawiany jest także w Polsce, Iranie, Rumunii, Rosji, Turcji i Argentynie.

SMAK I AROMAT

Nasiona maku mają słodki zapach, po ugotowaniu zaś wydzielają aromat orzechowy. Mak przypomina smakiem swój bukiet zapachowy, ale nuta orzechowej słodyczy jest bardziej wyrazista.

W KUCHNI

W Indiach bardziej popularny jest mak o beżowobiałych nasionach, którymi po zmieleniu zagęszcza się potrawy curry i sosy. Białym makiem posypuje się też niektóre rodzaje chleba. Równie popularny jest mak o ciemnych nasionach, Europejczycy posypują nim chleby oraz słodkie i słone wypieki.

Nasiona maku niebieskiego znalazły zastosowanie w Niemczech i Europie Wschodniej jako nadzienie i składnik pieczywa, ciast, herbatników i ciastek. Tort makowy i makowiec drożdżowy to tylko niektóre z typowych wypieków bożonarodzeniowych; inne tradycyjne potrawy świąteczne to: kluski z makiem, makagigi czy kutia, sporządzana z maku, miodu, pszenicy i orzechów.

Suszone ziarna maku są interesującym dodatkiem do sałatek i sosów, na przykład podawanych do sałatki ziemniaczanej, pomidorowej, jajecznej, makaronowej czy coleslaw. Skiełkowane nasiona maku białego i niebieskiego można dodawać do sałatek, kanapek i potraw z warzyw.

W MEDYCYNIE I INNYCH DZIEDZINACH

Artyści używali oleju makowego jako oleju suszącego. Nasiona maku niebieskiego stosuje się do produkcji leków przeciwbólowych, syropów i mieszanek przeciwkaszlowych oraz jako środek wykrztuśny. Napar z nasion maku uśmierza ból zęba i ucha.

PRZECHOWYWANIE

DOBRA RADA

Jedną lub dwie łyżki stołowe maku niebieskiego usmażyć na maśle i dodać do purée z dyni. Można posypać makiem pieczone w domu pieczywo, herbatniki i ciastka, albo zmielony mak wymieszać z miodem z użyć jako nadzienie do naleśników lub dodatek do placków.

Bibliografia: 

S. Morris, "Przyprawy świata", Warszawa 2003r.